Taras wentylowany – studium przypadku
Fot. 1. Posadzka z płyt 60×60 cm. Profile Renoplast W20 oraz W20Z zapewniają stabilność płyt w strefie okapowej oraz estetyczny wygląd, fot. Renoplast
Taras wentylowany to potoczna nazwa konstrukcji tarasowej z drenażowym odprowadzeniem wody. To potoczne (czy wręcz marketingowe) określenie wskazuje na pustą przestrzeń pomiędzy płytami lub deskami tarasowymi a konstrukcją połaci. Niezależnie od warstwy użytkowej (płyty kamienne/betonowe/dekoracyjne lub deska tarasowa) każdy etap wykonania konstrukcji tarasu wentylowanego musi być szczegółowo zaplanowany, a użyte materiały odporne na specyficzne obciążenia związane ze sposobem podparcia posadzki.
Zobacz także
Canada Rubber Polska Sp. z o. o. Innowacyjne rozwiązania do hydroizolacji dachów, balkonów i tarasów
Kim jesteśmy? Canada Rubber dostarcza nowoczesne rozwiązania w zakresie hydroizolacji budynków. Specjalizujemy się w powłokach przeciwwodnych – zabezpieczeniach hydroizolacyjnych. Obszar naszych działań...
Kim jesteśmy? Canada Rubber dostarcza nowoczesne rozwiązania w zakresie hydroizolacji budynków. Specjalizujemy się w powłokach przeciwwodnych – zabezpieczeniach hydroizolacyjnych. Obszar naszych działań to płynne izolacje dachów płaskich, naprawa przeciekających dachów pokrytych papą, blachą, betonowych, jak również hydroizolacje balkonów czy tarasów.
Nobless Polska Jak prawidłowo nałożyć olej na taras – krok po kroku
Właściwe zabezpieczenie tarasu jest kluczowe dla jego trwałości i estetyki. Jednym z najpopularniejszych sposobów ochrony drewna tarasowego jest stosowanie oleju. W tym szczegółowym przewodniku przedstawiamy...
Właściwe zabezpieczenie tarasu jest kluczowe dla jego trwałości i estetyki. Jednym z najpopularniejszych sposobów ochrony drewna tarasowego jest stosowanie oleju. W tym szczegółowym przewodniku przedstawiamy krok po kroku, jak prawidłowo nałożyć olej na taras, zapewniając mu optymalną ochronę.
Canada Rubber Polska Sp. z o. o. Jaka żywica poliuretanowa na balkon, taras, dach?
Jaka żywica poliuretanowa na balkon sprawdzi się najlepiej w naszych warunkach klimatycznych? Jak uszczelnić i naprawić stary dach na przykład z papy lub balkon z płytkami ceramicznymi bez konieczności...
Jaka żywica poliuretanowa na balkon sprawdzi się najlepiej w naszych warunkach klimatycznych? Jak uszczelnić i naprawić stary dach na przykład z papy lub balkon z płytkami ceramicznymi bez konieczności zrywania materiału poszycia? I czy żywica poliuretanowa na taras to dobre rozwiązanie dla płytek? Odpowiadamy na przykładzie rozwiązań Canada Rubber – lidera innowacji w zakresie hydroizolacji balkonów, tarasów, dachów.
W trakcie wykonywania jego konstrukcji szczególny nacisk należy położyć na:
- warstwę hydroizolacyjną bezpośrednio pod podstawkami dystansowymi,
- termoizolację (może znajdować się bezpośrednio pod hydroizolacją lub wręcz stanowić podłoże pod podstawki dla układu drenażowego) oraz
- sposób odprowadzenia wody przez okapy.
Absolutnie nie wolno pomijać zagadnień cieplno-wilgotnościowych, w niektórych sytuacjach analiza ta musi być wręcz poszerzona (zwłaszcza dla układu odwróconego, gdy połać nie jest przegrodą jednorodną).
Etapy wykonania tarasu, dobór materiałów
Taras na gruncie wymaga dodatkowo zabezpieczenia płyty przed zawilgoceniem od strony gruntu, chyba że jest posadowiony na fundamentach.
Opisany poniżej przypadek, ze względu na poziom warstwy użytkowej, kilkadziesiąt centymetrów powyżej otaczającego terenu, wymagał wykonania fundamentów. Dodatkowo próg drzwiowy miał być wykonany jako bezbarierowy – taras musiał być dostępny nie tylko z pomieszczenia, ale także otaczającego terenu, co wymuszało wykonanie schodów. Sama powierzchnia nie była duża (ok. 15 m2), jednak liczba problemów technicznych do rozwiązania spora.
Zobacz też: Tarasy wentylowane – hydroizolacja, termoizolacja i paroizolacja
W momencie wykonywania ścian fundamentowych tarasu izolacja przylegającej ściany fundamentowej budynku była już wykonana, dlatego połączono izolację ław i ścian fundamentowych tarasu z izolacją fundamentów budynku.
Samą izolację fundamentów tarasu wykonano z zastosowaniem mas KMB oraz szlamu, co umożliwiło bezproblemowe uciąglenie powłok wodochronnych systemowymi taśmami.
Ścianę fundamentową przyległego budynku oddylatowano od konstrukcji tarasu płytami z polistyrenu ekstrudowanego pełniącymi jednocześnie funkcję termoizolacji.
Grunt pod płytą tarasową zagęszczano warstwami po 20–30 cm. Ostatnie 25–30 cm wykonano jako warstwę przerywającą podciąganie kapilarne z płukanego kruszywa o uziarnieniu 8–16 cm i przekryto geowłókniną.
Poprawne wykonanie opisanych powyżej czynności pozwoliło na przejście do drugiego etapu robót polegającego na uszczelnieniu i wykonaniu samej połaci. Warstwę użytkową miały stanowić grubowarstwowe płyty gresowe o wymiarach 60×60 cm (rys. 1, fot. 1).
Rys. 1. Układ warstw połaci tarasu: 1 – płyta posadzki (grubowarstwowa), 2 – podstawka dystansowa, 3 – przekładka z geowłókniny, 4 – powłoka wodochronna, 5 – warstwa spadkowa (opcjonalnie), 6 – warstwa sczepna pod (5), 7 – płyta konstrukcyjna połaci; rys. M. Rokiel
Fot. 2. Podstawka dystansowa Renopad. Regulację w zakresie 3–20 cm zapewnia kilka modeli podstawek; fot. Renoplast
Podstawowym problemem układów na podstawkach dystansowych jest skomplikowane wykonanie okapu. Z jednej strony okap stanowi odwodnienie, musi więc być możliwość odprowadzenia wody w sposób minimalizujący zalewanie ściany pod połacią, z drugiej strony płyty posadzki znajdują się na pewnej wysokości ponad hydroizolacją, zachodzi więc konieczność wykończenia pionowego okapu.
Rys. 2. Sposób montażu profilu okapowego Renoplast W20: 1 – płyta konstrukcyjna połaci, 2 – warstwa spadkowa na warstwie czepnej, 3 – powłoka wodochronna połaci z membrany EPDM. Profil kleić dodatkowo do podłoża na elastyczny klej montażowy lub mocować z zastosowaniem elastycznej masy dylatacyjnej (poliuretanowej), 4 – regulowana podstawka Renopad na przekładce z geowłókniny, 5 – płyta posadzki i okapu (grubowarstwowa), 6 – profil okapowy Renoplast W20, 7 – profil okapowy Renoplast W20Z; rys. Renoplast
W standardowych rozwiązaniach jest to realizowane przez zastosowanie profilu okapowego o wysokości dostosowanej do grubości posadzki i wysokości podstawek dystansowych. W opisywanym przypadku zastosowano podstawki dystansowe Renopad o średnicy podstawy 20 cm (możliwość płynnej regulacji wysokości od 3 do 20 cm) (fot. 2) oraz profil W20 (rys. 2, fot. 3–5). Pozwoliło to na wykonanie poziomej posadzki i wysokiego okapu (wysokość okapu determinowała obecność schodów), jak również wykonanie estetycznego przejścia z posadzki połaci na schody (schody również wymagały zabezpieczenia wodochronnego – musiało to być uwzględnione na etapie projektowania konstrukcji tarasu).
Układ drenażowy zawsze wymaga systemowego wykończenia okapu, chyba że mamy do czynienia z balustradą pełną.
Konieczne jest zabezpieczenie płyt przed wypadnięciem przy zapewnieniu skutecznego odprowadzenia wody. Sytuację utrudnia fakt, że nie da się tego zrobić za pomocą obróbki blacharskiej. W przypadku typowych profili ogranicza to możliwość kształtowania wymaganej wysokości podstawek dystansowych przez wysokość i kształt profilu okapowego.
Proszę pamiętać, że układ drenażowy umożliwia uzyskanie poziomej warstwy użytkowej przy „schowaniu” spadku w warstwach połaci. Dla niewielkich wymiarów połaci może to nie mieć znaczenia, ale przy większych zasadnicze. Z tego powodu konieczność stosowania systemowych rozwiązań okapowych jest bezdyskusyjna.
Sposób zamocowania profili krawędziowych (rys. 2, fot. 3–4) nie mógł powodować powstania lokalnego „spiętrzenia się” hydroizolacji w miejscu zmiany podłoża, dlatego wcześniej wykonano w podłożu (świeżym betonie) „uskok”, korzystając ze specjalnych szablonów montażowych.
Obsadzenie profilu musiało być absolutnie szczelne i stabilne. Zapewnia to jego kształt, mocowanie mechaniczne oraz systemowe narożniki i elementy (odbojniki, łączniki). Izolację połaci wykonano po zamocowaniu profili. Sam profil zapewnia także stabilne zamocowanie płyty okapowej oraz płyty warstwy użytkowej (fot. 1, fot. 5).
Wykonanie schodów na taras
Skuteczne uszczelnienie schodów i wykonanie okładziny w wariancie drenażowym (taras i schody komponują się wizualnie) wymagało:
- uszczelnienia zarówno stopnicy, jak i podstopnic z uwzględnieniem dylatacji przy ścianie, jak również krawędzi stopni,
- zamocowania płyt okładzinowych w sposób absolutnie stabilny,
- zapewnienia wymaganych wymiarów stopni.
Okładzina schodów wymagała zastosowania dedykowanych profili. Ich wysokość była dopasowana do podstawek typu Smart (fot. 6), a specjalny kształt umożliwiał zarówno stabilne zamocowanie samej stopnicy, jak i góry podstopnicy (rys. 3, fot. 7–8). Taka koncepcja (w skład systemu wchodzi nie tylko sam profil, ale i dedykowane kształtki) pozwoliła na skuteczne uszczelnienie zewnętrznej krawędzi, choć detal ten wymagał absolutnie szczelnego i stabilnego obsadzenia samych profili, dlatego profile obsadzano nie tylko mechanicznie, ale zastosowano także dodatkowo elastyczny klej montażowy.
Rys. 3. Przejście połać–schody – schemat: 1– klips montażowy Renoplast, 2 – otwór odwadniający, 3 – profil schodowy Renoplast SW, 4 – podstawka dystansowa Smart, 5 – powłoka wodochronna, 6 – okładzina schodów – płyta grubowarstwowa, 7 – klips montażowy Renoplast, 8 – profil Renoplast W20Z, 9 – podstawka dystansowa Renopad, A – konstrukcja połaci tarasu oraz schodów; rys. Renoplast
Podniesienie poziomu posadzki względem hydroizolacji znacznie ułatwiło wykonanie bezbarierowego wyjścia na taras – w sposób naturalny utworzono tzw. ukryty próg pozwalający na skuteczne uszczelnienie oraz brak obaw o zbyt wysokie spiętrzenie wody przy drzwiach.
Powłoka wodochronna, wbrew pozorom, jest narażona na oddziaływanie wielu czynników, dlatego dobór materiału hydroizolacyjnego zależy od kilku czynników.
Dla tego konkretnego tarasu zastosowano membranę z EPDM-u o grubości 1,2 mm, klejoną do podłoża, przyjmując za minimalne wymagania:
- wodoszczelność – brak przecieku przy ciśnieniu wody 0,2 MPa przez 24 godz. (izolacja przeciwwodna),
- trwałość po sztucznym starzeniu – brak przecieku przy ciśnieniu wody 0,2 MPa przez 24 godz.,
- wytrzymałość złączy na oddzieranie [N/50 mm]: ≥ 25, minimalna wartość pojedynczego pomiaru ≥ 20,
- wytrzymałość złączy na ścinanie [N/50 mm]: ≥ 200, ale nie mniej niż 80%,
- maksymalna siła rozciągająca w kierunku podłużnym i poprzecznym [N/50 mm]: ≥ 400 (dla membran ze zbrojeniem),
- wydłużenie przy maksymalnej sile rozciągającej w kierunku podłużnym i poprzecznym [%]: ≥ 15 (dla membran ze zbrojeniem),
- maksymalne naprężenie rozciągające wzdłuż i w poprzek [N/mm]: ≥ 6 (dla membran bez wzmocnienia),
- wydłużenie przy maksymalnej sile rozciągającej w kierunku podłużnym i poprzecznym [%]: > 300,
- odporność na zginanie w niskiej temperaturze: brak pęknięć w temperaturze do –30°C,
- stabilność wymiarów w temperaturze 80°C przez 6 godz. [%]: ≤ 0,5,
- odporność na uderzenie: przy wysokości spadania min. 200 mm brak przebicia powodującego przesiąkanie folii,
- odporność na obciążenie statyczne: niedopuszczalne przesiąkanie po działaniu obciążenia min. 150 N,
- wytrzymałość na rozdzieranie (gwoździem) [N]: ≥ 100,
- odporność na promieniowanie UV, podwyższoną temperaturę i wodę.
Dobór materiału hydroizolacyjnego poprzedziła analiza obciążeń oddziałujących na powłokę wodochronną.
Warstwę użytkową miały stanowić grubowarstwowe płyty gresowe o wymiarach 60×60 cm, podparte w narożach. Ciężar pojedynczej płyty to ok. 0,25 kN. Powierzchnia stopki podstawki dystansowej to 314 cm2. Przy założonym obciążeniu użytkowym podstawka dystansowa wygeneruje naprężenia rzędu 49 kPa.
Analiza obciążenia normowego to nie wszystko. Na podstawce może stanąć także pojedyncza osoba. Przyjmując jej średni ciężar 0,9 kN i uwzględniając ciężar płyty, podstawka będzie oddziaływać na hydroizolację siłą 1,15 kN, co skutkuje naprężeniami rzędu 37 kN. W tym przypadku miarodajne było obciążenie użytkowe.
Izolację dylatacji brzegowej wykonano w inny sposób niż jest to realizowane w przypadku okładziny z płytek. Zastosowano specjalne profile cokołowe. Ich sposób mocowania dedykowany jest do podłoża mineralnego, a szczelność na wodę spływającą po elewacji zapewnia specjalna uszczelka dociskowa.
W tym miejscu jeszcze raz należy zwrócić uwagę na konieczność bardzo starannego doboru materiału hydroizolacyjnego. Powierzchnia podstawek typu Smart (44,5 cm2 dla każdej z czterech części podkładki) jest mniejsza niż podstawek Renopad (314 cm2). Biorąc pod uwagę znacznie mniejszą powierzchnię stopnicy, miarodajne do wyznaczenia obciążeń oddziałujących na hydroizolację będzie nie obciążenie użytkowe, ale obciążenie np. od osoby stojącej na płycie.
Literatura
1. „Außenbeläge. Belagskonstruktionen mit Fliesen und Platten außerhalb von Gebäuden”, ZDB, 2019.
2. B. Francke, „Wyroby hydroizolacyjne z tworzyw sztucznych i kauczuku stosowane w częściach podziemnych budynków i budowli ujęte w normie PN-EN 13967:2012. Wymagania i warunki stosowania. Poradnik”, ITB, 2015.
3. DIN 18531-2:2017-07, „Abdichtung von Dächern sowie von Balkonen, Loggien und Laubengängen –Teil 2: Nicht genutzte und genutzte Dächer–Stoffe”.
4. DIN 18533-2:2015-12, „Abdichtung von erdberührten Bauteilen – Teil 2: Abdichtung mit bahnenförmigen Abdichtungsstoffen”.
5. DIN SPEC 20000-201 2018-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 201: Anwendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung in Dachabdichtungen”.
6. DIN SPEC 20000-202 2016-08, „Anwendung von Bauprodukten in Bauwerken – Teil 202: Anwendungsnorm für Abdichtungsbahnen nach Europäischen Produktnormen zur Verwendung als Abdichtung von erdberührten Bauteilen, von Innenräumen und von Behältern und Becken”.
7. Komentarz do normy PN-EN 13956:2006, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2009.
8. Komentarz do normy PN-EN 14909, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości wraz z zaleceniami ITB dla wyrobów objętych normą”, ITB, 2011.
9. M. Rokiel, „Poradnik Hydroizolacje w budownictwie. Projektowanie. Wykonawstwo”, wyd. III, Grupa MEDIUM, Warszawa 2019.
10. M. Rokiel, „ABC izolacji tarasów”, Grupa MEDIUM, Warszawa 2015.
11. PN-EN 13967+A1:2017-05, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwilgociowej łącznie z wyrobami z tworzyw sztucznych i kauczuku do izolacji przeciwwodnej części podziemnych. Definicje i właściwości”.
12. PN-EN 14909:2012, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do poziomej izolacji przeciwwilgociowej. Definicje i właściwości”.
13. PN-EN 13956:2013-06, „Elastyczne wyroby wodochronne. Wyroby z tworzyw sztucznych i kauczuku do pokryć dachowych. Definicje i właściwości”.